Żywność, którą spożywamy na co dzień jest czynnikiem decydującym o występowaniu takich chorób jak rak, choroby układu krążenia, cukrzyca czy otyłość. Chociaż nie możemy wpływać na czynniki środowiskowe czy genetyczne, które również są z nimi związane, to rzeczywiście możemy wpływać na to, co decydujemy się jeść! Znajdziesz poniżej przegląd naukowych dowodów na to, że zdrowie przechodzi przez talerz.
Liczne badania naukowe na temat żywienia są publikowane codziennie, dostarczając porad na temat tego, co jeść, a czego nie jeść, aby być w dobrej kondycji i żyć dłużej w dobrym zdrowiu. Jedzenie większej ilości tego i mniejszej ilości tego, aby uniknąć raka, jest złe dla twojego zdrowia sercowo-naczyniowego. Przyjrzyjmy się związkowi między odżywianiem a dwoma głównymi przyczynami przedwczesnej śmierci: rakiem i chorobą sercowo-naczyniową.
Niezdrowe jedzenie, rak i choroby sercowo-naczyniowe: wyraźne powiązanie
Według WHO “śmieciowe jedzenie”, czyli spożywanie zbyt tłustych i zbyt bogatych w cukier i sól potraw, jest odpowiedzialne za około 30% przypadków raka na Zachodzie i 20% w krajach rozwijających się.
Dieta ta, często połączona z siedzącym trybem życia, zwiększa ryzyko wystąpienia raka w szczególności: jelita grubego, piersi, macicy i prostaty.
Ponadto wiele badań wskazuje na związek między śmieciami, a złym stanem zdrowia fizycznego lub psychicznego, szczególnie w odniesieniu do zdrowia sercowo-naczyniowego lub depresji.
Mięsa czerwone i wędliny na talerzu, a rak
Mięso przetworzone (bryłki kurczaka, wędliny, pasztety itp.) są sklasyfikowane przez WHO jako rakotwórcze dla ludzi (grupa 1). Mięso czerwone jest sklasyfikowane jako prawdopodobnie rakotwórcze (grupa 2A) Klasyfikacja ta jest oparta na wystarczających dowodach z badań epidemiologicznych, że spożycie przetworzonego mięsa powoduje raka jelita grubego.
Ponadto badanie opublikowane w lutym 2020 r. wskazuje na związek między spożyciem mięsa czerwonego i przetworzonego, a zwiększonym ryzykiem wystąpienia chorób układu krążenia. Według naukowców, spożywanie czerwonego lub przetworzonego mięsa dwa razy w tygodniu wiąże się z 3% wyższym ryzykiem rozwoju chorób układu krążenia.
Udowodnione korzyści z diety zdominowanej przez warzywa, bogatej w tłuszcze nienasycone
Badanie przeprowadzone w Hiszpanii z udziałem 7447 osób w wieku od 55 do 80 lat wykazało, że dieta śródziemnomorska, wzbogacona o oliwę z oliwek z pierwszego tłoczenia ekstra lub nasiona roślin oleistych, znacznie ogranicza występowanie poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych, nawet u osób zagrożonych.
- Dieta śródziemnomorska opiera się na diecie bogatej w owoce (w tym nasiona roślin oleistych), warzywa, ryby, białe mięso, oliwę z oliwek oraz niskiej zawartości produktów słodkich i czerwonego mięsa.
- Inne badanie, którego wyniki zostały opublikowane w European Journal of Clinical Nutrition na próbie ponad 11.000 studentów, wykazało, że osoby, których dieta była najbliższa diecie śródziemnomorskiej, miały najwyższe wyniki w zakresie jakości życia pod względem samopoczucia fizycznego i psychicznego.
- Na większą skalę, badanie opublikowane w The Lancet w 2017 roku, obejmujące ponad 135 000 osób w 18 różnych krajach w przeciętnym okresie 7,5 roku, wykazało, że dieta bogata w owoce, warzywa i rośliny strączkowe była związana z mniejszym ryzykiem chorób układu krążenia.
Rola steroli roślinnych
Sterole roślinne, czyli fitosterole, są związkami występującymi w niewielkich ilościach w roślinach.
Wiele badań wykazało, że sterole roślinne są korzystne dla zdrowia, szczególnie dla układu krążenia, poprzez obniżenie złego (LDL) poziomu cholesterolu. Korzystny efekt, który byłby odczuwalny przy spożyciu 1,5 grama dziennie, co odpowiada np. spożyciu 30 g margaryny wzbogaconej o sterole roślinne, takie jak margaryna ProActiv.
Sterole roślinne mogą być dostarczane przez owoce, warzywa, orzechy, zboża i oleje roślinne, ale obecna dawka nie jest wystarczająco duża, aby pozwolić organizmowi na czerpanie korzyści z obniżenia poziomu cholesterolu.